Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Πρόεδρου των ΗΠΑ, κ. Μπάιντεν, στην Ευρώπη, μαζί του ήταν και η εκπρόσωπος των ΗΠΑ για θέματα εμπορίου, κα  Κάθριν Τάι, την οποία είχα την ευκαιρία να συναντήσω δια ζώσης. Η παρουσία της κας Τάι και οι δημόσιες τοποθετήσεις της, δημιούργησαν θετικές προσδοκίες για την επιστροφή των ΗΠΑ στην πολυμέρεια, τη συλλογική δράση και την υπεράσπιση των δημοκρατικών αξιών, στον τομέα του διεθνούς εμπορίου.

Αναπόφευκτη ήταν η σύγκριση της παρουσίας και των θέσεων της κας Τάι και των συνεργατών της, με τις αντίστοιχες των προκατόχων τους, επί κυβερνήσεως Τραμπ, τους οποίους είχα επίσης συναντήσει τον Φεβρουάριο του 2020, στην Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψης αντιπροσωπείας ευρωβουλευτών, μελών της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ, σήμερα, είναι ξεκάθαρη και ενδεικτική της τάσης για την αλλαγή του κλίματος.

Είναι φανερό ότι οι ΗΠΑ προτίθενται να ανοίξουν μια νέα σελίδα στις ευρωατλαντικές σχέσεις, επουλώνοντας τις πληγές που άφησε η προεδρία Τραμπ και επιθυμώντας τη σύσφιξη των σχέσεών τους με την Ευρώπη. Το θετικό αυτό κλίμα, βεβαίως, δεν αποτελεί παρά μόνο μια ένδειξη καλών προθέσεων. Αυτό που χρειάζεται για να αναθερμανθούν, εν τοις πράγμασι, οι ευρωατλαντικές σχέσεις είναι να γίνουν ουσιαστικά βήματα, με απτά αποτελέσματα.

Ένα πρώτο θετικό βήμα έγινε στις αρχές του περασμένου Μαρτίου, με την τετράμηνη αναστολή των πρόσθετων δασμών, που είχαν αδίκως επιβληθεί επί κυβερνήσεως Τράμπ και αφορούσαν σε επιλεγμένα ευρωπαϊκά προϊόντα, όπως κονσέρβες ροδάκινων, μείγματα φρούτων και γαλακτοκομικά προϊόντα, στο πλαίσιο της διένεξης της Airbus με την Boeing. Είναι πολύ θετική κίνηση ότι στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ η αναστολή αυτή παρατάθηκε για πέντε έτη.

Πρόκειται για αναστολή και όχι για οριστική επίλυση του θέματος, πλην όμως, ήδη αποτυπώνεται το θετικό κλίμα, όπως και η εκατέρωθεν διάθεση για ανεύρεση λύσης. Τα προσωρινά μέτρα, λοιπόν, μπορεί να μην αποτελούν την οριστική λύση του προβλήματος, είναι όμως μια καλή αρχή, με τον χρόνο να κυλά, πλέον, υπέρ της ενδυνάμωσης των ευρωατλαντικών σχέσεων.

Σημαντική εξέλιξη είναι και η συμφωνία Ε.Ε. και ΗΠΑ, στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής, για τη σύσταση ενός Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-ΗΠΑ (TTC), με σκοπό την ενίσχυση των εμπορικών και επενδυτικών δεσμών των δύο πλευρών, την αποτροπή μη αναγκαίων φραγμών στο εμπόριο, καθώς και την ευθυγράμμιση των πολιτικών τους στα πεδία της τεχνολογίας, των εφοδιαστικών αλυσίδων και της παγκόσμιας συνεργασίας. 

Το γεγονός ότι με τον Πρόεδρο Μπάιντεν εγκαινιάζεται μια νέα διατλαντική εταιρική σχέση, δεν πρέπει, βεβαίως, να μας εφησυχάζει και να ξεχνάμε τα ανοιχτά θέματα μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, τα οποία είναι αρκετά και χρήζουν διευθέτησης. Οι δασμοί στον χάλυβα και στο αλουμίνιο, η μεταφορά δεδομένων, μετά την ακύρωση της «Ασπίδας Απορρήτου» από το Ανώτατο Δικαστήριο της ΕΕ, αλλά και η «πράσινη φορολογία», είναι ζητήματα μείζονος σημασίας και πρέπει να επιλυθούν.

Τα πρώτα βήματα για τη διαμόρφωση μιας κοινής ατζέντας, για τη συνεργασία ΕΕ-ΗΠΑ στην εποχή μετά την πανδημία, έχουν γίνει. Σαφώς υπάρχουν πολλά ανοιχτά ζητήματα καθοριστικής σημασίας. Υπάρχει, όμως, πλέον μια ξεκάθαρη διάθεση για στενή και δεσμευτική συνεργασία, για την ενίσχυση του ανοικτού και δίκαιου εμπορίου, την από κοινού αντιμετώπιση του προστατευτισμού, της μονομέρειας και των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών παγκοσμίως.