Μετά από τις επιπτώσεις μιας πρωτοφανούς πανδημίας, που ακόμη είναι νωπές και εξακολουθούν να διαρκούν, οι συνθήκες στη διεθνή οικονομία έχουν αλλάξει δραματικά και θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή την περίοδο βρίσκεται σε μια φάση επανεκκίνησης.

Η αυξημένη ζήτηση στην ενέργεια, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες που συντελεί στην πρόσφατη, ραγδαία αύξηση των τιμών της.  Οι περισσότερες εκτιμήσεις, σήμερα, προβλέπουν ότι οι τιμές θα ομαλοποιηθούν και τελικά θα σταθεροποιηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα, περίπου έως τον Απρίλιο του 2022. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να υπάρξουν αυξημένα αντανακλαστικά, που θα οδηγήσουν σε γενναίες και τολμηρές αποφάσεις, για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά αυτή η νέα κρίση.

Καταναλωτές, αλλά και επιχειρήσεις, είναι οι τελευταίοι στην αλυσίδα όσων διαδοχικά επηρεάζει το συγκεκριμένο φαινόμενο των αυξήσεων και προφανώς, αδυνατούν να μετακυλήσουν τις αυξήσεις, με αποτέλεσμα να είναι αυτοί που τελικά καλούνται να αντιμετωπίσουν το κύμα των αυξήσεων στα καύσιμα και το ηλεκτρικό ρεύμα.

Παράλληλα και ως επακόλουθο των ανατιμήσεων στην ενέργεια, οι καταναλωτές βρίσκονται αντιμέτωποι και με ανατιμήσεις σε προϊόντα πρώτης ανάγκης, που περιλαμβάνονται στο «καλάθι της νοικοκυράς».

Το αυξημένο κόστος της θέρμανσης, από την άλλη πλευρά, αναδεικνύεται, επίσης, σε κυρίαρχο ζήτημα για τη μέση οικογένεια. Ειδικά σε περιοχές που η θέρμανση είναι απαραίτητη και αναγκαία τους περισσότερους μήνες του χρόνου, το ζήτημα αυτό εντείνεται ακόμη περισσότερο, με αποτέλεσμα οι πιθανότητες να μην μπορέσουν να ανταποκριθούν στο αυξημένο κόστος, κυρίως τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, να πολλαπλασιάζονται.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζοντας την οικονομική αποδυνάμωση που προκάλεσε η πανδημία, την επιτακτική ανάγκη στήριξης πολιτών και επιχειρήσεων, αλλά και για να αποτρέψει την υπονόμευση του σχεδιασμού για την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης με την Πράσινη Συμφωνία, προτείνει σειρά συγκεκριμένων μέτρων στα κράτη-μέλη της.

Στα άμεσα μέτρα που προτείνει, περιλαμβάνεται η παροχή έκτακτης εισοδηματικής στήριξης των καταναλωτών που αντιμετωπίζουν «ενεργειακή φτώχεια»– όπως είναι η εξόφληση μέρους του λογαριασμού ή κάποιες προσωρινές αναβολές εξόφλησής του – καθώς και η διασφάλιση της αποτροπής αποσύνδεσης από τα δίκτυα διανομής ενέργειας. Προτείνονται, επίσης, προσωρινές και στοχευμένες μειώσεις των φορολογικών συντελεστών για τα ευάλωτα νοικοκυριά και κρατικές ενισχύσεις σε επιχειρήσεις, βάσει των κανόνων που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγείται, παράλληλα, να διευκολυνθεί και να στηριχθεί η πρόσβαση σε συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, από ανανεώσιμες πηγές, να εντατικοποιηθούν οι διεθνείς επαφές, ώστε να διασφαλίζονται η διαφάνεια, η ρευστότητα και η ευελιξία στον τομέα της ενέργειας, όπως και να διερευνώνται τυχόν φαινόμενα καρτέλ στην αγορά ενέργειας.                                                    

Η «ενεργειακή φτώχεια» είναι μεταξύ των θεμάτων που παρακολουθούνται στενά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2019, περίπου το 7% του πληθυσμού των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή 31 εκατομμύρια πολίτες, δεν μπόρεσαν να έχουν επαρκή θέρμανση στα σπίτια τους, με σημαντικές διαφορές να παρατηρούνται μεταξύ εισοδηματικών ομάδων, αλλά και μεταξύ κρατών-μελών. Επιπλέον, το 6% του πληθυσμού της Ε.Ε., είχε στον οικιακό προϋπολογισμό του ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσβλέπει στη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής «ασπίδας», απέναντι στην ενεργειακή κρίση και φτώχεια, παρουσιάζει διαδοχικά την «εργαλειοθήκη» της στα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στους Υπουργούς Ενέργειας των κρατών-μελών, ενώ στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αναμένεται να συζητηθούν οι τιμές ενέργειας από τους ευρωπαίους ηγέτες.

Η ενεργειακή κρίση, όπως και η πρόσφατη πανδημία, είναι για την ευρωπαϊκή μας οικογένεια μια νέα πρόκληση, που αντίστοιχα, όμως, αποτελεί μια ακόμη ευκαιρία να αποδείξουμε ότι ενωμένοι μπορούμε περισσότερα.

Δημοσιεύθηκε στο «Σημερινή των Σερρών» στις 18/10/2021