Ερ. Διανύουμε τις πρώτες ημέρες του 2021. Θα ήθελα να σχολιάσετε τα δυο μεγάλα γεγονότα της χρονιάς που ξεκίνησε: τα πρόσφατα γεγονότα στις Η.Π.Α και την έναρξη των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Νομίζω ότι τα πρόσφατα γεγονότα στις Η.Π.Α έρχονται να μας αποδείξουν, με τον πιο εμφατικό τρόπο, ότι πλέον τίποτα δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένο. Πιστεύω πως σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν 2 προσεγγίσεις. Η μία, έχει ως βάση τη δημοκρατία, τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες, ενώ η άλλη έχει ως βάση τον αυταρχισμό. Είναι επιτακτική λοιπόν, νομίζω, η ανάγκη δημιουργίας μιας συμμαχίας μεταξύ της Ευρώπης και των Η.Π.Α, που να εδράζεται στην προσπάθεια της υπεράσπισης της δημοκρατίας και της καταπολέμησης του αυταρχισμού και μάλιστα, αυτό να αφορά και να εκτείνεται σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας. Αυτό θεωρώ πως τελικά είναι το συμπέρασμα.
Όσον αφορά στο δεύτερο ερώτημά σας θέλω να σημειώσω ότι η Ελλάδα έχει κρατήσει μια σθεναρή, αλλά και συνεπή στάση σε ότι αφορά στην επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών. Ξεκαθαρίσαμε προς όλες τις κατευθύνσεις ότι το μοναδικό θέμα στην ατζέντα αυτών των συνομιλιών σε ότι μας αφορά είναι ο καθορισμός των θαλασσίων ζωνών και αρνηθήκαμε μια ανοιχτή ατζέντα όπως επιθυμούσε η Άγκυρα.
Επίσης, ξεκαθαρίσαμε ότι απαραίτητη και αναγκαία προϋπόθεση για επανέναρξη των συνομιλιών αποτελεί η οριστική παύση από μέρους της Τουρκίας προκλητικών και παράνομων ενεργειών και μάλιστα με συνέπεια και συνέχεια. Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης εξάλλου έχει δηλώσει με τον πιο απερίφραστο τρόπο: «Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις».
Η Τουρκία προέβη τις τελευταίες μέρες σε δυο θετικές κινήσεις. Πρώτον, απέσυρε από την ελληνική υφαλοκρηπίδα το Oruc Reis, και δεύτερον, πρότεινε την διεξαγωγή του 61ου γύρου των Διερευνητικών Επαφών για τις 25 Ιανουαρίου 2021. Αυτά όμως, δεν αποτελούν αυτόματα τη λύση όλων των προβλημάτων.
Παράλληλα με τις διερευνητικές επαφές προχωρά και η έκθεση Μπορέλ, η οποία θα περιλαμβάνει και την αποτίμηση της αναστολής της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, θέμα το οποίο ως Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) σε συνεργασία με συναδέλφους Ευρωβουλευτές από όλες τις παρατάξεις του ΕΚ έχουμε αναδείξει με ερώτησή μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Ελλάδα, προσερχόμενη στις συνομιλίες, αποδεικνύει έμπρακτα και για μία ακόμη φορά ότι δεν ευθυνόμαστε εμείς για τις έως τώρα καθυστερήσεις, αλλά και ότι η δική μας στάση είχε και έχει πάντα ως βασική αρχή, τον σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Τώρα, είναι η σειρά της Τουρκίας.
Για το λόγο αυτό, πιστεύω ότι η επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών με την Τουρκία, είναι και μια καλή ευκαιρία για να αποκαλυφθούν προς όλους οι πραγματικές της προθέσεις.

Ερ. Διανύουμε τις πρώτες ημέρες του 2021. Θα ήθελα να σχολιάσετε τα δυο μεγάλα γεγονότα της χρονιάς που ξεκίνησε: τα πρόσφατα γεγονότα στις Η.Π.Α και την έναρξη των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Νομίζω ότι τα πρόσφατα γεγονότα στις Η.Π.Α έρχονται να μας αποδείξουν, με τον πιο εμφατικό τρόπο, ότι πλέον τίποτα δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένο. Πιστεύω πως σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν 2 προσεγγίσεις. Η μία, έχει ως βάση τη δημοκρατία, τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες, ενώ η άλλη έχει ως βάση τον αυταρχισμό. Είναι επιτακτική λοιπόν, νομίζω, η ανάγκη δημιουργίας μιας συμμαχίας μεταξύ της Ευρώπης και των Η.Π.Α, που να εδράζεται στην προσπάθεια της υπεράσπισης της δημοκρατίας και της καταπολέμησης του αυταρχισμού και μάλιστα, αυτό να αφορά και να εκτείνεται σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας. Αυτό θεωρώ πως τελικά είναι το συμπέρασμα.
Όσον αφορά στο δεύτερο ερώτημά σας θέλω να σημειώσω ότι η Ελλάδα έχει κρατήσει μια σθεναρή, αλλά και συνεπή στάση σε ότι αφορά στην επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών. Ξεκαθαρίσαμε προς όλες τις κατευθύνσεις ότι το μοναδικό θέμα στην ατζέντα αυτών των συνομιλιών σε ότι μας αφορά είναι ο καθορισμός των θαλασσίων ζωνών και αρνηθήκαμε μια ανοιχτή ατζέντα όπως επιθυμούσε η Άγκυρα.
Επίσης, ξεκαθαρίσαμε ότι απαραίτητη και αναγκαία προϋπόθεση για επανέναρξη των συνομιλιών αποτελεί η οριστική παύση από μέρους της Τουρκίας προκλητικών και παράνομων ενεργειών και μάλιστα με συνέπεια και συνέχεια. Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης εξάλλου έχει δηλώσει με τον πιο απερίφραστο τρόπο: «Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις».
Η Τουρκία προέβη τις τελευταίες μέρες σε δυο θετικές κινήσεις. Πρώτον, απέσυρε από την ελληνική υφαλοκρηπίδα το Oruc Reis, και δεύτερον, πρότεινε την διεξαγωγή του 61ου γύρου των Διερευνητικών Επαφών για τις 25 Ιανουαρίου 2021. Αυτά όμως, δεν αποτελούν αυτόματα τη λύση όλων των προβλημάτων.
Παράλληλα με τις διερευνητικές επαφές προχωρά και η έκθεση Μπορέλ, η οποία θα περιλαμβάνει και την αποτίμηση της αναστολής της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, θέμα το οποίο ως Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) σε συνεργασία με συναδέλφους Ευρωβουλευτές από όλες τις παρατάξεις του ΕΚ έχουμε αναδείξει με ερώτησή μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Ελλάδα, προσερχόμενη στις συνομιλίες, αποδεικνύει έμπρακτα και για μία ακόμη φορά ότι δεν ευθυνόμαστε εμείς για τις έως τώρα καθυστερήσεις, αλλά και ότι η δική μας στάση είχε και έχει πάντα ως βασική αρχή, τον σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Τώρα, είναι η σειρά της Τουρκίας.
Για το λόγο αυτό, πιστεύω ότι η επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών με την Τουρκία, είναι και μια καλή ευκαιρία για να αποκαλυφθούν προς όλους οι πραγματικές της προθέσεις.

Ερ. Ποιες πιστεύετε ότι θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες, οι στόχοι και ποιο το «στοίχημα» που θα πρέπει να κερδίσει η Ελλάδα αυτή τη χρονιά;
Το 2021 είναι μια χρονιά ορόσημο για την Ελλάδα. Φέτος γιορτάζουμε τα 200 χρόνια απ’ όταν ξεκίνησε η Επανάσταση του έθνους μας, για να κερδίσουμε την Ελευθερία μας.
Αυτό νομίζω καλούμαστε να κάνουμε και τώρα. Μετά από μια χρονιά που μας δοκίμασε όλους, και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα, το 2021 ήλθε και μαζί του έφερε και την ελπίδα, με το εμβόλιο για τον COVID-19.
Τώρα θα πρέπει να κάνουμε όλα όσα χρειάζονται για να επιστρέψουμε γρήγορα, και κυρίως με τις λιγότερες απώλειες, στην κανονική μας ζωή, αφήνοντας πίσω μας αυτόν τον εφιάλτη. Πρέπει όλοι μας να εμβολιαστούμε και παράλληλα να δουλέψουμε σκληρά, ώστε να επουλώσουμε και να αποκαταστήσουμε τις οικονομικές και άλλες απώλειες που ήλθαν, σαν αποτέλεσμα της πανδημίας. Χρειαζόμαστε τολμηρά μέτρα στήριξης και κυρίως δίκαια κατανεμημένα, ώστε να μη μείνει κανένας πίσω.
Θα έλεγα λοιπόν, συμπερασματικά, ότι μετά από 200 χρόνια εμείς οι Έλληνες καλούμαστε να κάνουμε ακόμη μια επανάσταση, ειρηνική αυτή τη φορά, με σκοπό – όπως σηματοδοτεί και το όνομα του προγράμματος εμβολιασμών «Ελευθερία» – να κερδίσουμε ξανά την Ελευθερία μας.
Σηκώνουμε λοιπόν τα μανίκια και αγωνιζόμαστε όλοι μαζί.

Ερ. Πώς κρίνετε τη μέχρι σήμερα αντίδραση της ΕΕ σχετικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19;
Μπορεί η ΕΕ να δυσκολεύτηκε να βρει τον βηματισμό της από το αρχικό σοκ της πανδημίας, αλλά σε δεύτερο χρόνο δόθηκαν λύσεις σε καίρια ζητήματα. Λειτούργησαν οι «πράσινες λωρίδες» για προϊόντα και εργαζομένους, δημιουργήθηκε στρατηγικό απόθεμα κρίσιμων αγαθών, προχώρησε η παραγωγή ιατρικού εξοπλισμού, λήφθηκαν μέτρα για να εξασφαλιστεί η διαθεσιμότητα μέσων ατομικής προστασίας και υπήρξε μέριμνα για τον επαναπατρισμό των πολιτών της ΕΕ.
Η ΕΕ έκλεισε έγκαιρα συμφωνίες με τις φαρμακευτικές εταιρίες για το εμβόλιο και η ευρωπαϊκή επιχείρηση εμβολιασμού ξεκίνησε ταυτόχρονα στα κράτη μέλη της Ε.Ε., με συντονισμένη δράση. Εξάλλου η ΕΕ με τη δύναμη της συλλογικότητας μπορεί και διαπραγματεύεται επωφελείς συμφωνίες με τους παραγωγούς εμβολίων εξασφαλίζοντας σημαντικές ποσότητες και καλύτερες τιμές από αυτές που θα συμφωνούσε κάθε κράτος μέλος αν διαπραγματευόταν μόνο του.
Συνολικά 1,8 τρισεκατομμύρια ευρώ θα δοθούν από την ΕΕ στα κράτη μέλη για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης στην μετά COVID-19 εποχή, καθώς για τον επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ προβλέπονται 1,074 τρισ. ευρώ και από το ταμείο «Επόμενη Γενιά ΕΕ» επιπλέον 750 δισ. Ευρώ, ενώ ενεργοποιήθηκε η γενική ρήτρα διαφυγής και χρηματοδοτήθηκε το πρόγραμμα SURE για την αποφυγή μαζικών απολύσεων.
Μετά όμως και από το 2ο και πολύ σφοδρότερο κύμα της πανδημίας που αντιμετωπίζει σήμερα ολόκληρη η ευρωπαϊκή οικογένεια, είναι επιτακτική η ανάγκη για λήψη επιπλέον και μάλιστα γενναίων μέτρων αντιμετώπισης των συνεπειών και του 2ου κύματος. Αυτό, μαζί με μια γρήγορη και μαζική επιχείρηση εμβολιασμών, θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της Ε.Ε.

Ερ. Ας έρθουμε στα θέματα της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου της οποίας είστε αντιπρόεδρος, ξεκινώντας από τη νέα καμπάνια για την αναθεώρηση της κοινής εμπορικής πολιτικής και το πόσο θα βοηθήσει την επιχειρηματικότητα… τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις…
Το διεθνές εμπόριο, αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της Ε.Ε. και βασικό μοχλό ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Η ΕΕ έχει ήδη συνάψει πάνω από 40 εμπορικές συμφωνίες με σχεδόν 80 χώρες. Οι εξαγωγές αποτελούν σημαντικότατο κομμάτι στην πορεία ανάκαμψης της ευρωπαϊκής, αλλά και της ελληνικής οικονομίας μετά την πανδημία.
Από την πλευρά μου, ως Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με αφορμή τη δημόσια διαβούλευση για την αναθεώρηση της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ, που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2020 και έληξε τον περασμένο Νοέμβριο, διοργάνωσα μια καμπάνια στην Ελλάδα, προκειμένου να ενημερωθούν οι αρμόδιοι φορείς – επιμελητήρια και επαγγελματικές οργανώσεις – σχετικά με τους στόχους της Επιτροπής για τα επόμενα χρόνια και συγκέντρωσα τις προτάσεις τους, προκειμένου να προωθηθούν και να αξιοποιηθούν αναλόγως.
Όσον αφορά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), που αντιπροσωπεύουν το 99% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, θέλω να σημειώσω ότι μόνο το 25% αυτών εξάγει σε άλλη χώρα. Η ΕΕ για να διευκολύνει τις ΜμΕ, έτσι ώστε να κάνουν χρήση των εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ, δημιούργησε μια νέα διαδικτυακή πύλη. Αναφέρομαι στο «Access2Market».
Στόχος μου είναι να εργαστούμε όλοι μαζί, προκειμένου οι ΜμΕ να αναδειχτούν σε στρατηγικό πυλώνα για την ΕΕ στον τομέα του διεθνούς εμπορίου.

Ερ. Στον πρόσφατο «εμπορικό πόλεμο» ΕΕ-ΗΠΑ μπήκαν στο στόχαστρο τα αγροτοδιατροφικά ελληνικά προϊόντα… Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι συνομιλίες;
Τα ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα αποτελούν αιχμή του δόρατος για τις εξαγωγές, ειδικά μετά το ξέσπασμα της πανδημίας.
Από την πλευρά μου συνεχίζω τις συστηματικές παρεμβάσεις μου που ξεκίνησαν από τον Οκτώβριο του 2019, σχετικά με τους άδικους δασμούς των ΗΠΑ σε ευρωπαϊκά και ελληνικά προϊόντα, όπως η φέτα και τα κονσερβοποιημένα ροδάκινα, ως αντίποινα για παράνομες κρατικές ενισχύσεις της Ε.Ε. στην Airbus. Φέτος το καλοκαίρι καταφέραμε να εξαιρεθούν τα ελληνικά τυριά. Συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε και για τα υπόλοιπα ελληνικά προϊόντα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις εμπορικές συμφωνίες που συνάπτει η ΕΕ με τις τρίτες χώρες υπάρχει, πλέον, ένα κεφάλαιο για τα προστατευόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου, επικεντρώνω τις προσπάθειές μου στον στόχο όλο και περισσότερα ελληνικά προϊόντα να εντάσσονται στη λίστα της εκάστοτε εμπορικής συμφωνίας και να προστατεύονται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.

Ερ. Η επάρκεια της ΕΕ σε πρώτες ύλες είναι ένα καίριο θέμα, που λίγοι έχουν αντιληφθεί σήμερα. Με πρωτοβουλία σας, 66 ευρωβουλευτές από διάφορες πολιτικές ομάδες και από 17 κράτη μέλη της ΕΕ στείλατε επιστολή στους αρμόδιους επιτρόπους, ζητώντας να «υιοθετηθεί από την ΕΕ μια φιλόδοξη ατζέντα στον τομέα των πρώτων υλών»….Τι μπορεί να σημαίνει αυτή η φιλόδοξη ευρωπαϊκή πολιτική για την ελληνική οικονομία, τον Έλληνα;
Αποτελεί μεγάλη μου χαρά και δικαίωση το γεγονός ότι η επιστολή που συνυπογράψαμε 65 ευρωβουλευτές και εγώ, είχε απτά αποτελέσματα. Αναφέρομαι στο σχέδιο δράσης των Επιτρόπων Breton και Sefcovic για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τις Πρώτες Ύλες από την Επιτροπή, που στοχεύουν στην ανάπτυξη ανθεκτικών αλυσίδων αξίας για τα βιομηχανικά οικοσυστήματα της ΕΕ και στην ενίσχυση της εγχώριας προμήθειας πρώτων υλών από αυτή.
Το εμπόριο έχει σαφείς γεωπολιτικές διαστάσεις. Ως εκ τούτου, η εξάρτηση της Ευρώπης, ως προς τις εισαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών από τρίτες χώρες και πρωτίστως από την Κίνα την καθιστά ευάλωτη απέναντι στους προμηθευτές της. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα επιφανειακά. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ανθεκτικές και βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, καθώς αποτελούν τις σύγχρονες ατμομηχανές μας για την ανάκαμψη και την ευημερία στη μετά COVID-19 εποχή. Κάτι τέτοιο, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι εξαιρετικής σημασίας και για την ελληνική οικονομία. Για παράδειγμα, η Ελλάδα, η οποία προμηθεύει ήδη με 12% του βωξίτη την ΕΕ, με τις απαραίτητες επενδύσεις και την κατάλληλη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Συμμαχία Πρώτων Υλών μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την ανεξαρτησία της Ευρώπης σε προμήθεια βωξίτη.

Ερ. Είστε μέλος της νεοσυσταθείσας Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ψηφιακή Εποχή (AIDA). Το ΕΛΚ ζητά ένα «ανθρωποκεντρικό και ισορροπημένο ρυθμιστικό πλαίσιο». Πώς μπορεί να επιτευχθεί σε ένα εξαιρετικά ταχέως μεταβαλλόμενο παγκοσμίως τεχνολογικό περιβάλλον;
Η Ευρώπη προχωράει ταχύτατα σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης, εργάζεται σκληρά για να βρεθεί στην πρώτη γραμμή της τεχνολογικής επανάστασης και να διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογικών επιχειρήσεών της, ενώ, παράλληλα, προσπαθεί να πετύχει τη σωστή ισορροπία, που προάγει την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα.
Η καινοτομία και η έρευνα, όμως, μπορούν και πρέπει να πλαισιωθούν από ένα λειτουργικό ρυθμιστικό πλαίσιο, που θα προστατεύει τον πολίτη και τα δημοκρατικά του δικαιώματα. Μην ξεχνάμε ότι ο πρόσφατος Κανονισμός για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, γνωστός ως Κανονισμός GDPR, αποτελεί παράδειγμα για τον τρόπο που εργάζεται η Ευρώπη, προκειμένου να πετύχει αυτή την ισορροπία.
Οι δυνατότητες και οι προοπτικές είναι εξαιρετικές και για την Ελλάδα, αρκεί να τις αντιληφθούμε και να τις αξιοποιήσουμε. Σήμερα, υπάρχουν εκτιμήσεις ότι στην Ελλάδα η διάχυση της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να αυξήσει το ΑΕΠ, κατά περίπου 200 δισ. ευρώ σε 15 μόλις χρόνια.
Για τον σκοπό αυτό και με την ιδιότητα του μέλους της Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τεχνητή Νοημοσύνη, ξεκινήσαμε ήδη, σε συνεργασία με το ΕΛΚ, μια καμπάνια ενημέρωσης και αλληλεπίδρασης με τους πολίτες, γύρω από τα ζητήματα που άπτονται της Τεχνητής Νοημοσύνης, η οποία μάλιστα θα συνεχιστεί και το 2021.
Η Ελλάδα δεν πρέπει να «χάσει το τρένο» της ραγδαίας εξέλιξης της Τεχνητής Νοημοσύνης. Με γνώμονα, όμως, ότι η ψηφιακή τεχνολογία δεν πρέπει να διαμορφώνει τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι πρέπει να τη διαμορφώνουν.
Ανταποκρινόμαστε στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής βάζοντας κανόνες με επίκεντρο τον άνθρωπο.

Ολόκληρη η συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στον δημοσιογράφο Χρυσόστομο Μπίκατζικ εδώ.