Ερ. Με τον πόλεμο μεταξύ Ουκρανίας – Ρωσίας μπαίνουμε σε μία τελείως άλλη εποχή για τον πλανήτη. Θεωρείτε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σταθεί όπως πρέπει στο θλιβερό αυτό ιστορικό γεγονός;

Απ. Η επιθετική αυτή ενέργεια του Πούτιν αποτελεί κατάφορη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και ανατροπή του καθεστώτος ειρήνης και ασφάλειας, όπως οικοδομήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Πρόεδρος Πούτιν εισέβαλε σε μία δημοκρατική, ανεξάρτητη χώρα και παραβίασε την εδαφική της ακεραιότητα και την εθνική της κυριαρχία.

Ο αναθεωρητισμός είναι κρίσιμη απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) από την πρώτη στιγμή έδειξε ότι δεν θα γίνει ανεκτός. Η απάντησή της ήταν η άμεση επιβολή μιας σειράς κυρώσεων, σε βάρος της Ρωσίας. Πρόκειται για οικονομικές κυρώσεις που περιορίζουν την πρόσβασή της στις κεφαλαιαγορές της Ε.Ε., περιλαμβάνουν τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, καθώς και τον αποκλεισμό βασικών τραπεζών από το σύστημα SWIFT. Μεταξύ άλλων, επιβλήθηκαν κυρώσεις στον τομέα της ενέργειας, απαγορεύσεις εισαγωγής βασικών αγαθών σιδήρου και χάλυβα, εξαγωγής – πώλησης ή προμήθειας αεροσκαφών σε ρωσικές αεροπορικές εταιρείες, περιορισμός της πρόσβασης σε κρίσιμη τεχνολογία και κυρώσεις σε φυσικά πρόσωπα.

Η αλλαγή εποχής απαιτεί και την αλλαγή πολιτικής και προσανατολισμού. Συνεπώς, η κατάσταση στην Ουκρανία θα πρέπει να οδηγήσει την Ευρώπη να κάνει το επόμενο βήμα, που είναι η ενοποίηση της εξωτερικής και της αμυντικής της πολιτικής, δηλαδή η στρατηγική της αυτονομία, για τη μελλοντική αποτροπή τέτοιων φαινομένων. Η Ευρώπη δεν θα πρέπει να χάσει αυτή την ευκαιρία.

Ερ. Εκτός από την ανθρωπιστική καταστροφή, είναι ορατή και η οικονομική καταστροφή που θα πλήξει κυρίως τους ευρωπαίους πολίτες. Πώς θα αντιμετωπίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αυτήν την καταιγίδα;

Απ. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, με τις τιμές στην ενέργεια, αλλά και σε πολλά προϊόντα, να έχουν εκτοξευθεί. Το πρόβλημα αφορά σε όλα τα κράτη μέλη και γι’ αυτό αναζητούνται λύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας πέτυχε να ενταχθεί, στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής, ρητή αναφορά στην ανάγκη για μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στις ενεργειακές ανατιμήσεις. Η πρόταση αφορά στη δημιουργία ενός ειδικού ταμείου, στο πρότυπο του Ταμείου Ανάκαμψης, προκειμένου να στηριχθούν οι ευρωπαϊκές οικονομίες.

Επιπλέον, ο Πρωθυπουργός ανέλαβε πρωτοβουλία για ευρωπαϊκή παρέμβαση στις διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου. Με επιστολή του προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, προτείνει έξι συγκεκριμένα μέτρα: πλαφόν τιμών, ημερήσιο όριο τιμών, ως προστατευτικό μέτρο, καθορισμό τιμών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης,  πλαφόν στο κέρδος, εμπόριο με φυσική παράδοση και αύξηση της ρευστότητας στην αγορά φυσικού αερίου, συνδέοντας τις αγορές ΗΠΑ, Ε.Ε. και Ασίας.

Το στοίχημα της Ε.Ε. είναι να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις του ενεργειακού κόστους με ενότητα, αλληλεγγύη και αποφασιστικότητα και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα δώσουμε μάχες για να το πετύχουμε.

Ερ. Το παγκόσμιο πρόβλημα με την εκτίναξη των τιμών στην ενέργεια,  είναι  αισθητό στη χώρα μας, εδώ και μήνες. Ελληνικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά πλήττονται ήδη και δυστυχώς, απ’ ό,τι φαίνεται, η ακρίβεια θα χτυπήσει και τους επόμενους μήνες το κόκκινο. Πώς θα καταφέρει η ελληνική μέση οικογένεια, ο χαμηλοσυνταξιούχος ή ο νέος με τον κατώτατο μισθό να επιβιώσει με αξιοπρέπεια;

Απ. Αναμφισβήτητα  διανύουμε μία δύσκολη εποχή,  σε διεθνές επίπεδο. Τα μέτρα στη χώρα μας είναι στοχευμένα και δημοσιονομικά «μετρημένα». Πριν λίγες ημέρες, ο Πρωθυπουργός εξήγγειλε νέα μέτρα ύψους 1,1 δις που απευθύνονται σε 3,2 εκατομμύρια ευάλωτους πολίτες, αλλά και σε νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα έως 30.000 ευρώ, με στόχο τη μείωση της επιβάρυνσης των ενεργειακών ανατιμήσεων. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο μέχρι σήμερα, έχουν  διατεθεί 3,7 δις για τον ίδιο σκοπό. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται η αύξηση  της επιδότησης ρεύματος σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, η ενίσχυση 200 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους, ΑμεΑ και ανασφάλιστους υπερήλικες, η μείωση της τιμής του πετρελαίου κίνησης και η επιδότηση κατανάλωσης καυσίμων.

Δρομολογείται δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού, εφαρμόζεται νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ και προωθείται νομοθετική παρέμβαση για την αναστολή της διαδικασίας πλειστηριασμού της πρώτης κατοικίας ευάλωτων οφειλετών. Επίσης, καταρτίζεται συγκεκριμένο σχέδιο για συνολικά φθηνότερη στέγη, κυρίως για τους νέους. Ήδη η Κυβέρνηση έχει μειώσει 19 φόρους, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών.

Το πρόβλημα παραμένει, όμως, και είναι τέτοιας μορφής, που απαιτείται να αντιμετωπιστεί με μια συνολική ευρωπαϊκή πολιτική. Κανένα κράτος δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει σε βάθος, από μόνο του. Αυτή είναι η πραγματικότητα και για αυτόν τον λόγο η Ελληνική Κυβέρνηση αναλαμβάνει συνεχώς πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση, σε συνδυασμό με τα μέτρα ανακούφισης που εφαρμόζει. Όπως με την πανδημία, έτσι και τώρα, η Κυβέρνηση δεν θα αφήσει κανέναν αποστάτευτο. Ειδικά τους πιο ευάλωτους.

Ερ. Δυστυχώς η χώρα μας έχει να αντιμετωπίσει ένα ακόμη ανοιχτό μέτωπο: τις τουρκικές προκλήσεις. Θεωρείτε ότι η στάση της κυβέρνησης είναι αρκετά αποτελεσματική; Θα έπρεπε ενδεχομένως να είναι πιο δραστική;

Απ. Κατά την πρόσφατη συνάντηση μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην Κωνσταντινούπολη, εκφράστηκε ότι οι υψηλοί τόνοι και οι εντάσεις δεν ωφελούν, όταν το πεδίο των δεδομένων, που έχει διαμορφωθεί από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, δημιουργεί νέες προκλήσεις και αποσταθεροποιητικό περιβάλλον. Κοινό όφελος και των δύο πλευρών είναι η συνεργασία, σε θέματα που μπορεί να υπάρξει συνεργασία, και όπως είπε ο Πρωθυπουργός, αυτήν την εποχή είναι πιο σημαντικό να εστιάζουμε σε αυτά που μας ενώνουν και λιγότερο σε αυτά που μας χωρίζουν.

Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί το δικαίωμα της χώρας μας να κινείται στο τρίπτυχο, σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, καλλιέργεια συμμαχιών και αμυντική θωράκιση. Τα γεγονότα στην  Ουκρανία δικαιώνουν πλήρως την εξωτερική πολιτική της Κυβέρνησης και την απόφασή της να επενδύει στην ενίσχυση της άμυνας και της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας, ενδυναμώνοντας τις υπάρχουσες και προχωρώντας σε νέες στρατηγικές συμφωνίες με υπερδυνάμεις, όπως οι  Η.Π.Α. και η Γαλλία, αλλά και φίλες χώρες της ευρύτερης γειτονιάς μας. Ταυτόχρονα, έχει επεκτείνει το πλέγμα των συμμαχιών της στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, ενισχύοντας τις σχέσεις της με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία. Παράλληλα, έχει προχωρήσει σε συμφωνίες για την προμήθεια αεροσκαφών Rafale, για υπερσύγχρονες φρεγάτες Belharra κ.ά.

Με αδιαπραγμάτευτη σταθερότητα στις αξίες και τις θέσεις μας, είμαστε υπέρ του διαλόγου, αλλά με ακλόνητες τις «κόκκινες γραμμές» μας.

Ερ. Μήπως θα έπρεπε και η Ευρωπαϊκή Ένωση να επιδείξει – ειδικά τώρα – πιο γενναία και αποτελεσματική στάση στις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας, που προσβάλλουν όχι μόνο τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, αλλά και το Διεθνές Δίκαιο;

Απ. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία ταρακούνησαν την Ευρώπη και έφεραν τα κράτη μέλη πιο κοντά, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και σε μια νέα, επίκαιρη ατζέντα, που αφορά στα γεωπολιτικά και αμυντικά ζητήματα. Η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης είναι η απάντηση και η νέα μεγάλη πρόκληση, όπως έχει επισημάνει και ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Σε αυτό το πλαίσιο, σε πρόσφατη παρέμβασή μου στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναφερόμενη στην απροθυμία της Τουρκίας να ευθυγραμμιστεί με την Ε.Ε., ως προς την επιβολή οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, αλλά και στην απόφασή της να διατηρεί ανοιχτό τον εναέριό της χώρο για τη Ρωσία, ζήτησα να μην επιτρέψουμε στην Τουρκία να γίνει «κερκόπορτα», για να παρακαμφθούν οι κυρώσεις της Ε.Ε. στη Ρωσία.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί έναν ακόμη σοβαρό λόγο για την Ε.Ε. να είναι πιο τολμηρή και αποφασιστική, απέναντι στις προκλήσεις και τις παραβατικές ενέργειες της Τουρκίας, αλλά και για την ίδια την Τουρκία ίσως ήρθε η ώρα να αντιληφθεί ότι για να στραφεί προς τη Δύση, όπως φαίνεται να επιθυμεί, θα πρέπει να αλλάξει στάση.