Η εμπορική πολιτική αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα που έχουν εκχωρήσει τα κράτη-μέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.). Οι εξαγωγές της Ε.Ε. παγκοσμίως υποστηρίζουν 36 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε όλη την Ευρώπη και δημιουργούν προστιθέμενη αξία 2,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ. Η Ε.Ε. έχει καταφέρει να βρίσκεται στο επίκεντρο του πιο ολοκληρωμένου παγκόσμιου δικτύου εμπορικών συμφωνιών, το οποίο περιλαμβάνει περισσότερες από 40 συμφωνίες με πάνω από 70 χώρες.

Οι εξαγωγές της Ελλάδας σε χώρες εκτός Ε.Ε. υποστηρίζουν σχεδόν μισό εκατομμύριο θέσεις εργασίας, ενώ πάνω από το 10% της συνολικής απασχόλησης στην Ελλάδα εξαρτάται από τις εξαγωγές.

Η πανδημία προκάλεσε τεράστια αναστάτωση στο διεθνές εμπόριο. Στην Ε.Ε., μας ανάγκασε να επανεξετάσουμε τις διεθνείς εμπορικές διασυνδέσεις μας και να παραδεχτούμε ότι υπάρχουν επικίνδυνες εξαρτήσεις και αδυναμίες στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού για βασικές ανάγκες, όπως είναι τα φάρμακα, ο ιατρικός εξοπλισμός, οι μάσκες και οι αναπνευστήρες.

Στην Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επανεξετάζουμε τις διασυνδέσεις της Ε.Ε. στην παγκόσμια οικονομία, με στόχο την οικονομική ανάκαμψη στη μετά-Covid-19 εποχή, την αποτελεσματική αντιμετώπιση των αυξανόμενων διεθνών εμπορικών εντάσεων και την ενσωμάτωση των νέων οικονομικών προτεραιοτήτων της Ε.Ε., για τη διττή «πράσινη» και ψηφιακή μετάβαση στην εμπορική μας πολιτική.

Το εμπόριο έχει σαφείς γεωπολιτικές διαστάσεις. Ως εκ τούτου, η Ευρώπη καθίσταται ακόμη πιο ευάλωτη, εξαιτίας της εξάρτησής της από τρίτες χώρες ως προς τις εισαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών, οι οποίες είναι απαραίτητες για την Πράσινη Συμφωνία, καθώς και για την ψηφιακή μετάβαση. Σε έναν κόσμο ολοένα αυξανόμενων αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, όπου οι διεθνείς εμπορικοί κανόνες καταπατώνται ανοιχτά, η Ε.Ε. συνεχίζει να υπερασπίζεται το πολυμερές, ελεύθερο και βασισμένο σε αξίες εμπόριο.

Με την ενίσχυση των εργαλείων για τη στήριξη και την προστασία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και ιδίως των μικρομεσαίων (όπως είναι η διαδικτυακή πλατφόρμα Access2Markets), με την ισχυροποίηση των μηχανισμών επιβολής κυρώσεων, αλλά και με μια νέα στρατηγική για τις εξαγωγικές πιστώσεις, η Ε.Ε. «θωρακίζεται» σε ένα όλο και πιο έντονα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, ενώ η δυναμική προσέγγιση για την προάσπιση των δικαιωμάτων και των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποκτά υπόσταση.

Για να πετύχει τους φιλόδοξους στόχους που έχει θέσει η Ε.Ε. με την Πράσινη Συμφωνία, αλλά και για να υλοποιήσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας, θα χρειαστεί μια σταθερή βιομηχανική βάση και σημαντικές επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές και νέες τεχνολογίες. Προκειμένου να αντιμετωπίσει τις νέες γεωπολιτικές φιλοδοξίες και τις προκλήσεις του προστατευτισμού, αλλά και για να ενισχύσει το ανοιχτό και δίκαιο εμπόριο που θα είναι βασισμένο στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, η Ε.Ε. θα πρέπει να διασφαλίσει ισότιμους όρους διεθνούς ανταγωνισμού, καθώς επίσης και ανθεκτικές και βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού.

Όχι στον «προστατευτισμό» – Ναι στη δυναμική μας

Η Ε.Ε. θέτει την «Ανοικτή Στρατηγική Αυτονομία» ως κατευθυντήρια αρχή της νέας εμπορικής της πολιτικής, με στόχο τη διασφάλιση της διαφοροποίησης και της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού της. Η νέα εμπορική πολιτική της Ε.Ε., η οποία ανακοινώθηκε στις 18 Φεβρουαρίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ύστερα από 6 μήνες δημόσιας διαβούλευσης, εδράζεται σε 3 πυλώνες: στην εξωστρέφεια, στη βιωσιμότητα και στη δυναμική προάσπιση των δικαιωμάτων και των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η εξωστρέφεια είναι ζωτικής σημασίας για τις μελλοντικές οικονομικές προοπτικές της Ε.Ε., δεδομένου ότι τα επόμενα 10 χρόνια το 85% της παγκόσμιας ανάπτυξης θα πραγματοποιηθεί εκτός Ευρώπης. Εξωστρέφεια σημαίνει ότι συνεχίζουμε τις εμπορικές συναλλαγές με τους παγκόσμιους εταίρους μας, αντί να στραφούμε στον προστατευτισμό, καθώς και ότι ηγούμαστε των παγκόσμιων προσπαθειών μεταρρύθμισης του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Η Ε.Ε. αξιοποιεί την παγκόσμια ισχύ της και τις εμπορικές της σχέσεις για τη στήριξη ενός πιο βιώσιμου και δίκαιου μοντέλου παγκόσμιου εμπορίου, καθώς και για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η συμφωνία του Παρισιού καθίσταται ουσιαστικό στοιχείο σε όλες τις μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες της, ενώ ισχυροποιούνται τα κεφάλαια για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Μπορεί να μη στρεφόμαστε στον προστατευτισμό, όμως αυτό δε σημαίνει ότι μένουμε «απροστάτευτοι». Αντιθέτως, γινόμαστε πιο διεκδικητικοί ως προς την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της Ε.Ε. και τη θωρακίζουμε απέναντι στις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές τρίτων χωρών.

Δημοσιεύθηκε στο logistics-management.gr στις 22/4/2021.